Page 168 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

edilmişdir. Ahşab bir medrese olup meşâhîr-i fuzalâdan "Mîr Hasan Efendi" ilk müderris
olduğu hâlde 1326'da vefât eylediğini müte'âkib mahdûmu "Mehmed Sa'îd Efendi" müderris
olmuşdur.
10- "Hüsâmiye Medresesi": Kuba’nın cenûb tarafında kâ'in câmi-i şerîfin kıble
tarafında yol üzerinde idi. "Kubalızâde eş-Şeyh Hüsâmeddîn Hüseyin el-Halvetî" hazretleri
857'de medrese olmak üzere binâ ve evkâfını tanzîm etmiş ve meşâhîr-i ulemâdan pek çok
zevât müderris olmuşdur. Hüsâmiye müderrisliği 960 târîhine kadar gâyet muhterem ve sittîn
râddesinde idi. 1011 harîkında zâyi' olduğundan evlâdından nakîbü'l-eşrâf kâ'im-makâmı "es-
Seyyid Ahmed Efendi" tekke olmak üzere tecdîd eylediyse de 1099 harîkında yandığından
1125 hudûdunda ders-i âm -ı meşhûr "Kubalı Hâfız Ali Efendi" tekrâr dershâne olmak üzere
ihyâ etmiş ve 1241 târîhinden beri harâb olup bahçe hâlini almış ve şimdiye kadar bahçe olarak
kalmışdır. [282]
11- "Hızır Paşa Medresesi":Ok Meydânı’nda Hızır Paşa Mahallesi’nde bir dâ'ire-i
mahsûsa içindedir. Câmi-i şerîfin şark ve şimâl tarafını muhît olup 870'de ümerâ-yı
Osmâniye'den "Atâ Beyzâde Hızır Paşa" tarafından binâ edilmişdir. Medrese-i mezbûre kârgîr
ve hucurâtı ufak ve avlusu latîf olup her odanın önünde yaz günlerine mahsûs bir çıkarması
vardır.
Bu medreseye kadîmen kibâr-ı ulemâ müderris olarak tevcîhâtı silsileye tâbi' olduğu
cihetle müderrislerini ta'dâd etmek burada mûcib-i külfetdir. Yalnız 1098 târîhinde silsile-i
müderrisînde bir tahavvül görüldüğüne binâ'en fuzalâdan "Ma'kûlzâde el-Hâc İbrâhim Efendi",
ba'dehû "Abdullah Efendi" ve 1115'de "Hâfız Hasan Efendi" müderris olarak usûl-i kadîme
terk edilmişdir.
1121 Zilhiccesinin yirmi üçünde müderris-i mûmâ-ileyhin vefâtıyla "Hâfız Ahmed
Efendi" ve 1123'de kasr-ı yediyle "Molla Mustafa" ve 1124'de kasr-ı yediyle "Molla İbrâhim"
ve 1141'de vefâtıyla "Molla Sâlih" ve 1153'de vefâtıyla "Molla Mustafa" ve 1155'de fevtiyle
"Hâfız Ahmed" Efendiler nısfına mutasarrıf ve 1157'de nısfına fuzalâdan "es-Seyyid
Veliyyeddîn Efendi" ve nısf-ı diğerine ulemâdan "Hâfız Mehmed Efendi" müderris
olmuşlardır.
Ba'dehû "Hâfız Mehmed Efendi"nin 1167'de vefâtıyla ulemâdan "es-Seyyid el-Hâc
Mehmed Efendi" ve bunun da 1169'da vefâtıyla ulemâdan "Köprülü [283] Mehmed Efendi" ve
ba'dehû kasr-ı yediyle fuzalâdan "es-Seyyid Abdullah Efendi" ve "es-Seyyid Velî Efendi"nin
fevtiyle "Zanalızâde es-Seyyid Abdullah Efendi" ve 1173'de fevtiyle fâzıl-ı mûmâ-ileyh "es-
Seyyid Abdullah Efendi" ve 1183'de vefâtıyla nısfına mahdûmu "es-Seyyid Sa'îd Efendi" ve
nısf-ı diğerine de "Ürgübî el-Hâc Ahmed Efendi" müderris olmuşdur.
"Ürgübî el-Hâc Ahmed Efendi"nin vefâtıyla mahdûmları "es-Seyyid Mehmed Kâşif,
Ahmed Necîb" Efendiler ve "es-Seyyid Mehmed Sa'îd Efendi"nin yerine ulemâdan "Canikli
el-Hâc Mehmed Efendi" ve müftî-i esbak "Ürgübîzâde el-Hâc Ahmed Necîb Efendi"nin
vefâtıyla mahdûmu "Hâfız Ahmed Efendi" ve bunun da vefâtıyla mahdûmu "Hâfız Mustafa
Efendi" ve "Canikli el-Hâc Mehmed Efendi"nin vefâtıyla mahdûmları "es-Seyyid Ahmed,
Mehmed Hilmî" Efendiler ve müftî-i esbak "es-Seyyid el-Hâc Mehmed Hilmî Efendi"nin
vefâtıyla mahdûmları "es-Seyyid Abdullah, Ahmed" Efendiler müderris ve "es-Seyyid el-Hâc
Ahmed Efendi"nin 1318'de vefâtıyla oğulları hisse-i tedrîse mutasarrıf olmuşlardır.
12- "Halifet Medresesi": Şâmîce Mahallesi’nde Halifet Gâzi Türbesi’nin ittisâl-i
garbîsinde olup Amasya'da ikinci olarak binâ edilen medrese-i âliye budur. Ümerâ-yı
Selçûkiyye'den "Mübârizeddîn Halîfe Alp" tarafından 622 târîhinde binâ edildiği vakfiyesinde
[284] mukayyed ve 632'de binâ edildiği kapısı bâlâsında mahkûkdur. Kapısı bâlâsında hakk
edilmiş olan ibâre şudur:

155
167