Page 109 - 6-8
P. 109
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Servetî ve Keşrâfzâdelerle hüsn-i imtizâcı sâyesinde teayyün edib mükerreren mahkeme- 816’da Çelebi Sultân Mehmed’in müstakillen Osmanlı Pâdişâhı olduğu esnâda zevci
i bidâyet âzâsı ve müstantıkı ve ba’dehû meclis-i idâre âzâsı olup 1319’da vefât etdi. İznik’de ikâmete me’mûr olduğundan beraber oraya gitdi. Pederinin esnâ-yı sadâretinde 825’de
Halûk, muhtezîc idi. Oğulları Mehmed Âkif, Abdulhâmid, Hâfız Abdullah Efendilerdir. kendisine temlîk edilen Suluz mâlikânesinin nısfını vakf edib evlâdına tahsîs ve ba’dehû vefât
Dâmâdı da birâderi Hacı Kâsım Efendizâde, Mustafa Efendi’dir. etdi. Mahdûmu Mehmed Çelebi’dir.
Hüdâverdi Bey-Kubâdzâde Hatice Hâtun-Hoca Hâtun
Lâdiklidir. Sultân Altunbaş Selçûkî ahfâdından Mahmûd Bey’in mahdûmudur. Amcası Abdullah kerîmesi olup vüzerâdan Amasyalı Hakkı İsmail [347] Paşa’nın zevcesidir.
Ali Bey’in Samsun emâretinde Bafra ve havâlisi emîri oldu. Sonra Taşanoğulları’nın Bafra’yı Zevcinden kendisine intikâl eden büyük servet sâyesinde Amasya hâricinde Ilıcak Bağları
istîlâsında amcasının yanına kaçdı. önünde değirmen altında ahşâbdan şirin bir câmi-i şerîf yaptırdı. Civârındaki bağ ve köşkünde
821’de Taşanoğlu tarafından Samsun istilâ ve amcası i’dâm edildikde Amasya vâlîsi ikâmet ve 1246’da emlâkı bu hayrâtının mesâlihine vakf ederek sonra vefât etdi.
Sultân Murâd Hân-ı Sânî’ye ilticâ ve dehâlet ederek kurtuldu. Sultân-ı müşârün-ileyhin
cülûsundan sonra mîr-livâ olup 845’de Karaman harbinde vefât etdi. Ümerâdan idi. Hatice Hâtun-Keklikzâde
Amasya’nın Hacı İlyâs Mahallesi eşrâfından Keklikzâde el-Hâc Ali Ağa’nın kızıdır. Emîr
Hüdâverdi Efendi-Çelebizâde İmâm Abdûllatîf Efendi evlâdından es-Seyyid Mehmed Emîn Efendi’nin zevcesi olup mülki
Merzifonludur. Oranın eşrâfından Mehmed Çelebi oğludur. [344] Merzifon ve Amasya olan Çardaklı Kahve demekle meşhûr kahvehânesini ve bir dükkânını zevcinin mütevellîsi
ulemâsından ikmâl-i tahsîl edib Merzifon’da ders-i âm oldu. Ba’dehû Süheyliyye müderrisi olduğu Abdüllatîf Efendi Kütübhânesi kitâblarının tamîr ve teclîdi mesâlihine 1235’de vakf
olup bir kaç yıl kassâm-ı askerî ba’dehû Sultâniyye-i Merzifon müderrisi ve ba’dehû kâdı olarak edib 1250 sâline doğru vefât etdi.
1058 sâlinden sonra vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâ ve kudâtdan idi.
Hürrem Çelebi-Hacı Halîl Paşazâde
Hüdâverdi Efendi-Kâtib Amasyalıdır. Gümüş Kasabası’nda medresesi olan Sadr-ı esbak el-Hâc Hayreddîn Halîl
Mevâlîden Amasyalı Sâdî Çelebi kölesidir. Efendisinin hayâtında i’tâk edilerek ilm ü Paşa’nın ikinci mahdûmu ve İskender Bey’in birâderidir. Sultân-ı Murâd-ı Sânî hizmetinde
kitâbet öğrendi. Ba’dehû sipâhilikle cizye kâtibi olup hayli müddet bu hizmetinde kaldı. tefeyyüz ederek Amasya vilâyeti defterdârı oldu. [348] Ba’dehû Anadolu defterdârı olup
Görülen istikâmeti üzerine defterdâr kethüdâsı ve 1065’de Sivas defterdârı görüldü. İbşîr Ankara’ya gitdi. 841’de ma’zûlen Amasya’ya gelip Kızılca Çiftliği’nde ikâmet etdi. 845’de
Paşa’nın adamlarından olduğu münâsebetle onun idamında ma’zûl ve ba’dehû merhûm oldu. emlâkı olan İnepazar Nâhiyesi’nde kâin Dere Seki, Kızılca ve Türkmancıklar karyelerinin
nısfını evlâdına vakf ve Amasya’da ba’zı mesâcide vezaîf tayîn etdi.
Hüdâverdi Paşa-Merzifonî 846’da Amasya vâlîsi Şehzâde Alaeddîn Beyle beraber birâderi İskender Bey ’in idamı
Oranın eşrâfından el-Hâc Ali Ağa’nın mahdûmudur. Sipâhi meşâhîrinden Merzifonî Kara üzerine mevkûfâtının idâresiyle meşgûl olup 851 sâlinden sonra vefât etdi. Mahdûmları Halîl,
Mustafa Paşa’nın dâiresine intisâb etdi. 1075’de Sultâniyye-i Merzifon evkâfı mütevellîsi Mahmûd Çelebilerdir.
ba’dehû Amasya mukâtâatı emîni oldu. [345] 1047’de Bayram Paşa Amasya’ya gelip İçeri şehirde Kâdı Ali Çelebi Mescidi’ni
1087’de Kara Mustafa Paşa’nın sadâretinde İstanbul’a gidip kapıcılar kethüdâsı oldu. müceddeden imâr ve minber vaz’ıyla câmiye tahvîl etdikde şu muvakkâtı, mîrî nâmına zabt ve
1091’de dergâh-ı âlî kapıcı-başılarından olup Tunus, Cezâir, Trablusgarb gibi bilâd-ı baîdeye ba’dehû şu câmiin mesâlihine vakf u tahsîs etmişdi.
hidemât-ı mühimme için gönderildi. Ba’dehû Hürrem Çelebi evlâdından eş-Şeyh Osmân Efendi bin Mehmed Çelebi meydâna
1094 senesi evâilinde Cezâir beylerbeyi olup orada kaldı. 1095 senesi evâsıtında çıkıb evlâd-ı vâkıfdan olduğunu bi’l-muhâkeme isbât etdikden sonra bu hâli Dîvân-ı
ma’zûlen İstanbul’a gelip sonra Kars beylerbeyi oldu. Buradan da azl edilib 1100 hudûdunda Hümâyûn’a şikâyet edib icrâ edilen teftişadda Bayram Paşa’nın zabt ve tahsîsi [349] sâbit
vefât etdi. olduğundan Hürrem Çelebi vakfına müdâhale edilmemesine dâir 21 Rebîülevvel 1066 târîhli
bir fermân-ı âlî sâdır olduğu defter-i evkâfda görüldü.
Hüdâyî Ahmed Efendi-Müftüzâde eş-Şeyh
Amasya ulemâsından Hurrem Ağazâde el-Hâc Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. Hürrem Paşa-Yörgüç Paşazâde
Pederinden ve Kâdızâde Hoca Mehmed İlmî Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib hayli müddet tedrîs- Amasyalıdır. Bâlâda tercemesi yazılan İskender Paşa bin Abdî Bey bin Ali Bey bin
i ulûm etdi. Ba’dehû kibâr-ı Halvetiyye’den eş-Şeyh Hüsameddîn Efendi’ye intisâb edib Yörgüç Paşa’nın mahdûmudur. Sultân Selîm-i Evvel’in dâire-i hümâyûnunda hüsn-i terbiyye
riyâzet-hânesinde tekmîl-i sülûk ederek hulefâsından oldu. görüb 820’de pederinin Çaldıran sahrasında harben şehîd olması üzerine kendisine mîr-livâlık
1061’de Yörgüç Paşa Câmii vâ’izi ba’dehû Müftüzâde Tekkesi şeyhi olup Amasya verildi.
Mevlevî-hânesi şeyhi Kudsî [346] Hasan Dede ve sâir meşâyîh-i kirâm ile sûfîyâne ve edebî 923’de Mısır harbinde bulunarak yararlığı görüldü. Sancâkları devr ederek Antalya Beyi
sohbetler ederek 1089’da dâr-ı naîme rihlet etdi. Kâmil, elsine-i selâseye vâkıf, şâir, ulemâ-yı olup 927’de Şam vâlîsi Cânberdî Gazzâlî Bey’in isyânında Karaman vâlîsi Şâdî Paşa’nın
Rabbânîyeden bir zât idi. Tekkelerde ilâhiyâtı hayli zamânlar okundu. ma’iyyetine me’mûren bu âsinin te’dîbine gitdi.
Cânberdî’nin harbinde yararlığı görülmekle terfîan Mar’aş ve ba’dehû Karaman
Hatice Hâtun-Hâtun Paşa beylerbeyi oldu. 933’de eşkiyâ-yı celâliyyeden Zünnûn ile harb ederken şehîden vefât etdi.
Amasyalıdır. Sadr-ı esbak Yahşi Beyzâde Bâyezîd Paşa’nın kerîmesi olup Amasya Emîr- Şecî, hâmiyyetli, bir [350] beylerbeyi idi. Birâderi Mustafa Bey’dir.
i Kebîri İkinci Şâdgeldi Bey bin Devâtdâr Ahmed Paşa’nın zevcesidir. 805’de Çelebi Sultân
Mehmed Hân’ın Bolu’dan Amasya’ya geldiği esnâda zevci emâretden çekildi.
98
108 99
