Page 106 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Amasya’da birinci hakkâk olarak tanınmış bir sîmâ-yı latîf olup letâfet-i tab’a mâlik bir
şâir ve edîb [333] olduğundan mecâlis ve mehâfil-i üdebâya davet ve sohbetinden kesb-i inbisât
edilirdi. 1051 hudûdunda yetmiş yaşlarında vefât etdi. Hoş-gû, hâzır cevâb, şâir bir hattât idi.

Hâss Bey -Beytimuroğlu
Amasyalıdır. Kibâr-ı ümerâdan İmadeddîn Esengeldi Bey bin Beytimur Bey’in
mahdûmudur. Amasya Hükümdârı Hacı Şâdgeldi Paşa ümerâsından olup 783 sâlinden sonra
vefât etdi. Mahdûmu Şâdman Bey olup kızları Nevcihân, Erdek, Metâ’ Hâtunlardır. Şâdman
Beyzâde Hüseyin Bey de meşhûrdur.

Hâkî Ahmed Efendi-Çay Köylü el-Hâc
Amasya havâlisinde kâin Çay karyesi halkından Ömer bin Mehmed mahdûmudur.
Amasya’da ulemâdan ve hâssaten Allâme Ürgüblü el-Hâc Ahmed Efendi’den ikmâl-i tahsîl
ederek ders-i âm ve müderris-i be-nâm oldu.
1212’de Yörgüç Paşa müderrisi ve Amasya Müftüsü el-Hâc Osmân Muhlis Efendi’nin
vefâtına binâen bâ-emr-i âlî Yörgüç Paşa [334] müderrisi oldu. Ömrünü fıkh-ı şerîf tedrîsâtına
hasr ederek 1220 senesi şevvâlinde vefât etdi.
Acem Ali Mahallesi’nde ikâmet eden meşâhîr-i ulemâdan olup ulûm-ı şer’iyyede fâzıl,
gâyet fakîh, usûl-i meâniye vâkıf, behhâs; kaviyyü’l-münâzara, vakâr ve sekînet sâhibi bir zât-
ı sütûde-simât idi.
Mahdûmları Mehmed, Mustafa Efendilerdir. Bunlar da ulemâdan olup Yörgüç Paşa
müderrisi oldular. Altıparmak müderris demekle meşhûr olan Mehmed Efendi 1280’de vefât
edib oğulları Mehmed Arif, Ahmed, Necib, Mustafa, Sâlih Efendilerdir. Müderris Mustafa
Efendi de 1291’de vefât edib mahdûmu el-Hâc Hâkî Ahmed Efendi’dir. Ahmed Necib
Efendizâde “Gönez” demekle meşhûr Mehmed Ârif Ağa’dır.

Hâkî Ali Efendi-Gazzâzoğlu
Amasyalıdır. İçeri şehirde Câmi-i Enderûn Mahallesi eşrâfından Gazzâz Abdulbâkî
Çelebi mahdûmudur. Kâdızâde Hocâ Mehmed İlmî Efendi’den ulûm-ı edebiyye ve şer’iyyeyi
ahz ve ikmâl-i tahsîl ederek mücâz ve ders-i âm oldu. [335] Sonra silk-i kudâta girib Gelgirâs
kâdısı olarak rü’yet ve istikâmetle iştihâr etdi. Ba’dehû kâh nâib ve kâh kâdı olarak Köprü, Zile,
Merzifon gibi kazâları devr edib 1058 senesinde Çorum kâdısı oldu. Buradan ma’zûlen 1061’de
Amasya’da vefât etdi. Kudât-ı sütûde-simâtdan âlim, şâir, müstakîm bir zât idi.

Hâkî Mehmed Efendi-Çevikce Şeyhi el-Hâc
Amasyalıdır. Çevikce Tekkesinde zâkir-başı Dervîş Ali Çelebi mahdûmudur. Çevikce
şeyhi es-Seyyid Hasan Sinanî Efendi’nin hizmet-i aliyyesinde tahsîl-i irfân ve tekmîl-i sulûk
ederek 1209 senesi şevvâlinde müşârün-ileyhin vefâtıyla Çevikce Tekkesi şeyhi oldu. Otuz yedi
yıl kadar icrâ-yı meşîhât edib 1246’da vefât etdi. Kibâr-ı meşâyihden bir zât idi. Yerine
ulemâdan Akşehrî İsmail Efendi şeyh oldu.

Hâlid Ağa-Sekbân-başı
Amasya’da yeniçeri zâbıtanından İzzeddîn Hasan Ağa’nın oğludur. Sultân Murâd-ı Sânî
devrinde yeniçeri olup [336] tefeyyüz ederek 847’de Varna muhârebesinde ibrâz-ı şecâatle
zağarcı-başı, ba’dehû kul-kethüdâsı oldu. 855’de Fâtih Sultân Mehmed Hân’ın cülûsunda
bahşîş vak’asından dolayı yeniçeri ağasıyla beraber azl edilib sonra sekbân-başı oldu. 860’da
Amasya vâlîsi olan Sultân Bâyezîd-ı Sânî ma’iyyetine me’mûren Amasya’ya gelip 873 sâlinden
sonra vefât etdi. Yeniçeri ümerâsından bir merd-i şecî’ idi. Mahdûmu İbrâhim Ağa’dır

95
105