Page 26 - My FlipBook

6

başlamış ve 33 yıl boyunca Bizans ve Emevi orduları arasında el değiştirip durmuştur. Emir
22
Muaviye 733 yılında yaptığı büyük taarruzla Bizans ordularını yenerek büyük bir törenle şehre
girmiştir. Emevilerden sonra şehre Abbasiler egemen olmuştur. Abbasiler ve Bizans arasında
23
yaşanan savaşların ardından barış yapılmaya çalışılsa da Bizansların bu barışa uymamaları
üzerine Abbasi ordusu 761 yılında Bizanslıları mağlup etmiş ve Amasya Valisi Yuanis bu

muharebede öldürülmüştür. 785 yılında tekrar Amasya Bizanslıların eline geçmiştir. Harun
24
Reşit ve Mutasım zamanlarında Amasya İslam ordularının elinde bulunsa dahi, Arapların

buraya yerleşme maksadıyla gelmediklerinden her akının ve her zaferin sonunda Amasya yine

Bizanslılar tarafından geri alınmıştır. Sürekli el değiştiren şehir, 906 yılında Emir Ahmed
25
B.Kilig El-Türkî tarafından yeniden fethedilmiş ve bir müddet sonra da Halep Hükümdarı

Seyfü’d- Devle’nin taarruzlarına uğramıştır. Ancak Abbasilerin son zamanlarındaki
zaaflarından yararlanan Bizans orduları Seyfü’d-Devle’nin Şam’a gitmesini fırsat bilerek

saldırmaya başlamıştır. Pon ve Kapadokya Valisi Phokas ile Kilikya Valisi İoannes Çimişkes,
Halep’e kadar bütün islam ülkelerini viraneye çevirmişlerdir. Bizans İmparatoru Nikeghoros

Phokas’ın öldürülmesi üzerine yeğeni Bardas Phokas, birkaç kez isyan ederek Amasya’da

Krallığını ilan ettiyse de, isyan her defasında bastırılmıştır. Malazgirt zaferinden sonra
Anadolu’da Bizans hâkimiyeti giderek çökmeye başlamıştır. Amasya, 1075 yılında Alp

Arslan’ın Emirlerinden Melik Ahmet Gazi (Danişment Gazi) tarafından fethedilmiştir.

Böylelikle Amasya’da 700 yıllık Bizans hâkimiyeti sona ererek Türk- İslam hâkimiyeti
başlamıştır. Amasya yaklaşık yüzyıl Danişmentlilerce yönetilmiştir. Melik Gazi ve oğlu
26
Mehmed’in ölümüne kadar en güçlü devirlerini yaşayan bu devlet egemenlik alanını Kuzey
Anadolu’dan Doğu Anadolu’nun güneyine, Malatya’ya kadar genişletmiştir. 27 Türkmen

beylerinden Gümüş Tekin Ahmet (Danişmend) Gazi, Kızılrmak ve Yeşilırmak bölgelerini
Türklere açmış; Sivas, Tokat, Niksar, Kayseri, Çorum ve Amasya’yı fethederek 1075’te

Amasya’ya girmiştir. Böylece Amasya’da Danişmentliler Dönemi başlamıştır. Selçuklu
28
Türklerinin Anadolu’yu yurt tutması ve bir donanma hazırlayarak İstanbul’u almaya çalışmaları

22 Aydoğan, XX. Yüzyıl Amasya Tarihi ve İnanç Coğrafyası, 8.
23 Amasya İl Yıllığı, 24.
24 Aydoğan, XX. Yüzyıl Amasya Tarihi ve İnanç Coğrafyası, 8.
25 Amasya İl Yıllığı, 24.
26 Aydoğan, XX. Yüzyıl Amasya Tarihi ve İnanç Coğrafyası, 9.
27 Kuzucular, Amasya Kentinin Fiziksel Yapısının Tarihsel Gelişimi, 34.
28 Osman Turan, Selçuklular Zamanında Türkiye Siyasi Tarih Alp Arslan’dan Osman Gazi’ye (1071-1318) (İstanbul:
Turan Neşriyat Yurdu, 1971), 112.