Page 28 - My FlipBook

8

on bir oğlu arasında paylaştırmıştır: Kutbeddin Melikşah’a Sivas ve Aksaray; Rükneddin

Süleymanşah’a Tokat ve çevresi; Nureddin Sultanşah’a Kayseri ve çevresi; Mugiseddin
Tuğrulşah’a Elbistan; Muizeddin Kayserşah’a Malatya; Muhyiddin Mesut’a Ankara, Çankırı,

Kastamonu ve Eskişehir; Gıyaseddin Keyhüsrev’e (Uluborlu ve Kütahya Yöreleri; Nasrüddin
Berkyarukşah’a Niksar ve Koyluhisar; Nizameddin Argunşah’a Amasya; Arslanşah’a Niğde;

Sancarşah’a Ereğli ve Güney Uç Bölgesi verilmiştir. Amasya, Nizamettin Argun Şah’a
36
düşmüş; fakat Tokat Bey’i Rüknettin tarafından tekrar elinden alınmıştır. 1209 yılında Erzurum

Emir’i Tuğrul Han Amasya’yı işgal ederek kendisine bağlamış, ancak kısa bir süre sonra

Amasya tekrardan Konya’ya dâhil edilmiştir. Amasya, Selçuklular döneminde birkaç kez
deprem geçirmiş ve bu depremlerde çok büyük hasar görmüştür. Selçuklu Sultanları

Amasya’nın imarına büyük önem vermiştir. Özellikle Sultan Alâeddin Keykubad döneminde
şehir, yeniden onarılmıştır. Selçuklular zamanında Amasya, hem büyük bir şehir ve hem de

önemli kültür merkezlerinden biri olmuştur. Bu devirde Amasya’ya Darü’l İzz (İzzet Şehri)
unvanı verilmiştir. I.Aladdin Keykubat ölünce yerine oğlu Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev
37
geçmiştir. Bu dönemde Baba İlyas Horasani’nin müritlerinden Baba İshak Amasya’nın

köylerinde ve Çorum civarında birçok taraftar toplayarak isyan çıkarmıştır. Selçuklu Devleti’ni
ciddi şekilde sarsan bu tehlikeli, dini, siyasi ve ekonomik isyan büyük bir başarı ile

bastırılmıştır. Moğollar, Babailer İsyanı dolayısıyla Selçukluların zayıf düşmesini fırsat bilerek

bu durumu fırsata çevirmişlerdir. Zor durumda bulunan Selçuklu sultanı Alaaddin Keyhüsrev,
38
Moğollarla şartları çok ağır olan bir anlaşma imzalamak zorunda kalmış, anlaşma gereği

Selçuklu ülkesinin tamamı Moğol nüfuzu altına girmiştir. Böylece Amasya Moğolların
egemenliği altına girmiştir ve Valiliği’ne de Seyfeddin Toruntay getirilmiştir. 1258 yılında

Moğol İmparatoru Mengü Han’ın ölümü üzerine ilhanlı Sultanı Hülagü Han Anadolu’yu işgal
etmiştir. Bundan sonra Amasya İlhanlıların nüfuzu altına girmiştir. İlhanlı İmparatoru Ergun
39
Han, Sultan II. Gıyaseddin Mesut’u Amasya hükümdarlığına getirmiştir. Şehir bir süre son

Selçuklu Sultanı lI. Gıyaseddin Mesud'un oğlu Taceddin Altınbaş'ın hâkimiyetinde kalmış,

36 Ali Sevim - Erdoğan Merçil, Selçuklu Devletleri Tarihi Siyaset, Teşkilat ve Kültür (Ankara: Türk Tarih Kurumu,
1995), 446.
37 Ülkü Duman, Anadolu Selçukluları Devrinde Amasya Şehri (Niğde: Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yüksek Lisans Tezi, 2010), 16.
38 Ali Sevim - Erdoğan Merçil, Selçuklu Devletleri Tarihi Siyaset, Teşkilat ve Kültür (Ankara: Türk Tarih Kurumu,
1995), 473.
39 Aydoğan, XX. Yüzyıl Amasya Tarihi ve İnanç Coğrafyası, 16.